ଜାତୀୟ କବି ବୀରକିଶୋର
ଆମ ଏ ଦେଶର ଯଶ ବିଭବ
ଦେଖି ବିଦେଶୀଙ୍କ ବଢ଼ିଲା ଲୋଭ।
ଦଖଲ କଲେ ସେ ସାରା ମୁଲକ
ଦେଖାଇ ଆମକୁ ଗୁଳି ବନ୍ଧୁକ।
ବୋହିନେଲେ ଆମ ଦେଶରୁ ଧନ
ଚାବୁକ ପାହାରେ କଲେ ଶାସନ।
ପାର୍ଟିକଲେ ହେଲା ବେତ ପାହାର
ଗୁଳିରେ ଫାଟିଲା ମଥା କାହାର।
ଶହଶହ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଇନ
ହସିହସି କଲେ କାରାବରଣ।
ଗୋରା ବେପାରୀଏ ହେଲେ ପାଗଳା
ଚଳାଇଲେ ଦେଶେ ଦମନ ଲୀଳା।
ବୀରକିଶୋର ଏ ଦେଶର କବି
ଆଖିରେ ଦେଖିଲେ କଷଣ ଛବି।
ଗୋରା ଶାସକଙ୍କ ଦମନ ଲୀଳା
ମନକୁ ତାଙ୍କର ଅଥିର କଲା।
ଲେଖିଗଲେ ଗୀତ ମାଳକୁ ମାଳ
ରହିଥିବ ତାହା କାଳକୁ କାଳ|
ସେ ଗୀତେ ସଭିଏଁ ଉଠିଲେ ମାତି
ଗୁଳି ଆଗେ ଦେଲେ ପିତାଇ ଛାତି !
ସାଜିଲେ ପିଲାଏ ବାନରସେନା
ବାହାରିଲେ ଧରି ତ୍ରିରଙ୍ଗା ବାନା।
ଖାଇଲେ ଗୋଇଠା ବେତ ପାହାର
ଦେଖିଲେ ସହିବ ଛାତି କାହାର !
ଗୋରା ସରକାର ବନ୍ଧୁକ ଗୁଳି
କବିତା ଶକତି ତା’ଠାରୁ ବଳି।
ଥରିଲା ଶେଷରେ ବିଦେଶୀ ଛାତି
ଆଉ ନ ରହିଲେ ଗୋଟିଏ ରାତି।
ଛାଡ଼ି ପଳେଇଲେ ଭାରତ ଭୂଇଁ
ତେର ନଈ ସାତ ଦରିଆ ଡେଇଁ।
ଆସ ଜାଣିବା କେତୋଟି ନୂଆ ଶବ୍ଦ
Odia Word (Transliteration) | Meaning in Odia | Meaning in Hindi | Meaning in English |
ଜାତୀୟ (jātīya) | ଜାତୀୟ, ଦେଶୀୟ, ଗୁଣ | जातीय, देशीय, गुण | National, patriotic, quality |
କବି (kabī) | କବି, କବିତାକାର, ବ୍ୟକ୍ତି | कबी, कविताकार, व्यक्ति | Poet, bard, person |
ବୀରକିଶୋର (bīrakishōra) | ବୀରକିଶୋର, ନାମ, ବ୍ୟକ୍ତି | बीरकिशोर, नाम, व्यक्ति | Birakishore, name, person |
ଆମ (āma) | ଆମ, ଆମେ, ସମ୍ପର୍କ | आम, हम, संबंध | We, us, relation |
ଏ (e) | ଏ, ଏହା, ସ୍ଥାନ | ए, यह, स्थान | This, that, place |
ଦେଶ (deśa) | ଦେଶ, ଭୂମି, ସ୍ଥାନ | देश, भूमि, स्थान | Country, land, place |
ଯଶ (yaśa) | ଯଶ, ଖ୍ୟାତି, ଗୁଣ | यश, ख्याति, गुण | Fame, glory, quality |
ବିଭବ (bibhaba) | ବିଭବ, ଶକ୍ତି, ଗୁଣ | विभव, शक्ति, गुण | Power, splendor, quality |
ଦେଖି (dekhi) | ଦେଖୁଛି, ଦର୍ଶନ, ଅନୁଭବ | देख रहा है, दर्शन, अनुभव | Seeing, viewing, experience |
ବିଦେଶୀ (bideśī) | ବିଦେଶୀ, ପରଦେଶୀୟ, ବ୍ୟକ୍ତି | विदेशी, परदेशीय, व्यक्ति | Foreigner, alien, person |
ବଢ଼ିଲା (baḍhilā) | ବଢ଼ିଲା, ବୃଦ୍ଧି, ଗତି | बढ़ीला, वृद्धि, गति | Increased, grew, movement |
ଲୋଭ (lōbha) | ଲୋଭ, ଆକାଙ୍କ୍ଷା, ଗୁଣ | लोभ, आकांक्षा, गुण | Greed, desire, quality |
ଦଖଲ (dakhala) | ଦଖଲ, ଅଧିକାର, କାମ | दखल, अधिकार, काम | Occupation, control, work |
କଲେ (kale) | କଲେ, କରିଲେ, କାମ | कले, कर लिया, काम | Did, performed, work |
ସେ (se) | ସେ, ସେହି, ସ୍ଥାନ | से, सेइ, स्थान | That, he/she, place |
ସାରା (sārā) | ସାରା, ସମସ୍ତ, ସଂଖ୍ୟା | सारा, समस्त, संख्या | All, whole, number |
ମୁଲକ (mulaka) | ମୁଲକ, ଦେଶ, ସ୍ଥାନ | मुलक, देश, स्थान | Country, land, place |
ଦେଖାଇ (dekhāi) | ଦେଖାଉଛି, ପ୍ରଦର୍ଶନ, ଗତି | दिखाई, प्रदर्शन, गति | Showing, displaying, movement |
ଆମକୁ (āmaku) | ଆମକୁ, ଆମେକୁ, ସମ୍ପର୍କ | आमकु, हमे, संबंध | To us, us, relation |
ଗୁଳି (guḷi) | ଗୁଳି, ବନ୍ଧୁକର ଗୋଳା, ଦ୍ରବ୍ୟ | गुली, बंदूक का गोला, द्रव्य | Bullet, shot, material |
ବନ୍ଧୁକ (bandhuka) | ବନ୍ଧୁକ, ଶସ୍ତ୍ର, ଦ୍ରବ୍ୟ | बंदूक, शस्त्र, द्रव्य | Gun, rifle, material |
ବୋହିନେଲେ (bōhinēle) | ବୋହିନେଲେ, ହରାଇଲେ, ଗତି | बोहिनेल, हाराईले, गति | Took away, lost, movement |
ଧନ (dhana) | ଧନ, ସମ୍ପତ୍ତି, ଦ୍ରବ୍ୟ | धन, संपत्ति, द्रव्य | Wealth, treasure, material |
ଚାବୁକ (chābuka) | ଚାବୁକ, ଦଣ୍ଡ, ଦ୍ରବ୍ୟ | चाबुक, दंड, द्रव्य | Whip, lash, material |
ପାହାର (pāhāra) | ପାହାର, ଆଘାତ, କାମ | पाहार, आघात, काम | Blow, strike, work |
କଲେ (kale) | କଲେ, କରିଲେ, କାମ | कले, कर लिया, काम | Did, performed, work |
ଶାସନ (śāsana) | ଶାସନ, ପରିବର୍ତ୍ତନ, କାମ | शासन, परिवर्तन, काम | Rule, governance, work |
ପାର୍ଟିକଲେ (pārṭikale) | ପାର୍ଟିକଲେ, ସମୟ, ଗତି | पार्टिकले, समय, गति | (Contextual: possibly a typo for “partially”), time |
ହେଲା (helā) | ହେଲା, ହୋଇଲା, ସମ୍ପନ୍ନ | हेला, होईला, संपन्न | Was, became, completed |
ବେତ (beta) | ବେତ, ଦଣ୍ଡ, ଦ୍ରବ୍ୟ | वेत, दंड, द्रव्य | Cane, stick, material |
ଗୁଳିରେ (guḷire) | ଗୁଳିରେ, ବନ୍ଧୁକରେ, ସ୍ଥାନ | गुलीरे, बंदूक में, स्थान | By bullet, in gun, place |
ଫାଟିଲା (phāṭilā) | ଫାଟିଲା, ଭଙ୍ଗିଲା, ଗତି | फाटीला, भंगीला, गति | Burst, broke, movement |
ମଥା (mathā) | ମଥା, ଶିର, ଅଙ୍ଗ | मथा, शिर, अंग | Forehead, head, limb |
କାହାର (kāhāra) | କାହାର, କାହାରକ, ସମ୍ପର୍କ | काहार, काहारक, संबंध | Whose, of whom, relation |
ଶହଶହ (śahaśaha) | ଶହଶହ, ଶହ, ସଂଖ୍ୟା | शहशह, शह, संख्या | Hundred, hundred, number |
ସ୍ଵାଧୀନତା (swādhīnatā) | ସ୍ଵାଧୀନତା, ମୁକ୍ତି, ଗୁଣ | स्वाधीनता, मुक्ति, गुण | Freedom, independence, quality |
ସଇନ (saina) | ସଇନ, ସୈନିକ, ବ୍ୟକ୍ତି | सैन, सैनिक, व्यक्ति | Soldier, warrior, person |
ହସିହସି (hasihasi) | ହସିହସି, ହସିଲେ, ଗତି | हसिहसी, हसिले, गति | Smiling, laughed, movement |
କଲେ (kale) | କଲେ, କରିଲେ, କାମ | कले, कर लिया, काम | Did, performed, work |
କାରା (kārā) | କାରା, କାରାଗାର, ସ୍ଥାନ | कारा, कारागार, स्थान | Jail, prison, place |
ବରଣ (baraṇa) | ବରଣ, ଗ୍ରହଣ, କାମ | बरण, ग्रहण, काम | Acceptance, taking, work |
ଗୋରା (gōrā) | ଗୋରା, ଶ୍ୱେତ, ବ୍ୟକ୍ତି | गोर, श्वेत, व्यक्ति | White, foreigner, person |
ବେପାରୀ (bepārī) | ବେପାରୀ, ବ୍ୟବସାୟୀ, ବ୍ୟକ୍ତି | बेपारी, व्यवसायी, व्यक्ति | Trader, merchant, person |
ହେଲେ (hele) | ହେଲେ, ହୋଇଲେ, ସ୍ଥିତି | हेल, होईले, स्थिति | Were, became, condition |
ପାଗଳା (pāgaḷā) | ପାଗଳା, ଉନ୍ମାଦ, ସ୍ଥିତି | पागला, उन्माद, स्थिति | Mad, crazy, condition |
ଚଳାଇଲେ (chaḷāile) | ଚଳାଇଲେ, ଚଲାଇଲେ, ଗତି | चलाईले, चलाईले, गति | Ran, operated, movement |
ଦମନ (damana) | ଦମନ, ନିଗ୍ରହ, କାମ | दमन, निग्रह, काम | Suppression, control, work |
ଲୀଳା (līḷā) | ଲୀଳା, ଖେଳ, କାମ | लीला, खेल, काम | Play, act, work |
ଆଖି (ākhi) | ଆଖି, ନେତ୍ର, ଅଙ୍ଗ | आखी, नेत्र, अंग | Eye, sight, limb |
ଦେଖିଲେ (dekhile) | ଦେଖିଲେ, ଦର୍ଶନ, ଅନୁଭବ | देखीले, दर्शन, अनुभव | Saw, viewed, experience |
କଷଣ (kaṣaṇa) | କଷଣ, କଷ୍ଟ, ସ୍ଥିତି | कषण, कष्ट, स्थिति | Hardship, suffering, condition |
ଛବି (chhabi) | ଛବି, ଚିତ୍ର, ଦ୍ରବ୍ୟ | छबी, चित्र, द्रव्य | Image, picture, material |
ଶାସକ (śāsaka) | ଶାସକ, ପାଳକ, ବ୍ୟକ୍ତି | शासक, पालक, व्यक्ति | Ruler, governor, person |
ମନ (mana) | ମନ, ହୃଦୟ, ଚିନ୍ତା | मन, हृदय, चिंता | Mind, heart, thought |
ଅଥିର (athira) | ଅଥିର, ଉତ୍ତେଜିତ, ସ୍ଥିତି | अथिर, उत्तेजित, स्थिति | Agitated, excited, condition |
କଲା (kala) | କଲା, କରିଲା, କାମ | किया, कर लिया, काम | Did, performed, work |
ଲେଖିଗଲେ (lekhigale) | ଲେଖିଗଲେ, ଲେଖିଲେ, କାମ | लेखिगले, लिखीले, काम | Wrote, composed, work |
ଗୀତ (gīta) | ଗୀତ, ସଙ୍ଗୀତ, କାମ | गीत, संगीत, काम | Song, hymn, work |
ମାଳ (māḷa) | ମାଳ, ଗୁଚ୍ଛ, ଦ୍ରବ୍ୟ | माल, गुच्छ, द्रव्य | Garland, collection, material |
କୁ (ku) | କୁ, କୁମାର, ସମ୍ପର୍କ | कु, कुमार, संबंध | To, towards, relation |
ମାଳ (māḷa) | ମାଳ, ଗୁଚ୍ଛ, ଦ୍ରବ୍ୟ | माल, गुच्छ, द्रव्य | Garland, collection, material |
ରହିଥିବ (rahiṭhiba) | ରହିଥିବ, ଅସ୍ତିତ୍ଵ, ଗତି | रहिथिब, अस्तित्व, गति | Will remain, existence |
ତାହା (tāhā) | ତାହା, ସେଇ, ସ୍ଥାନ | ताहा, सेइ, स्थान | That, it, place |
କାଳ (kāla) | କାଳ, ସମୟ, ଆୟୁ | काल, समय, आयु | Time, era, age |
ଉଠିଲେ (uṭhile) | ଉଠିଲେ, ଉଦୟ, ଗତି | उठीले, उदय, गति | Rose, stood up, movement |
ମାତି (māti) | ମାତି, ଉତ୍ତେଜନା, ଗତି | माती, उत्तेजना, गति | In excitement, movement |
ସଭିଏଁ (sabhi’ēṁ) | ସଭିଏଁ, ସମସ୍ତ, ସଂଖ୍ୟା | सब्हिएं, समस्त, संख्या | All, everyone, number |
ଆଗେ (āge) | ଆଗେ, ପୂର୍ବରୁ, ସମୟ | आग, पूर्व से, समय | Before, in front, time |
ଦେଲେ (deḷe) | ଦେଲେ, ଦେଇଲେ, ପ୍ରଦାନ | देल, दे दिया, प्रदान | Gave, offered, provided |
ପିତାଇ (pitāi) | ପିତାଇ, ଆଘାତ, ଗତି | पिताई, आघात, गति | Beating, striking, movement |
ଛାତି (chhāti) | ଛାତି, ବକ୍ଷ, ଅଙ୍ଗ | छाती, वक्ष, अंग | Chest, breast, limb |
ସାଜିଲେ (sājile) | ସାଜିଲେ, ସଜାଇଲେ, କାମ | साजीले, सजाईले, काम | Prepared, decorated, work |
ପିଲାଏ (piḷāe) | ପିଲାଏ, ଶିଶୁମାନେ, ବ୍ୟକ୍ତି | पिलाए, शिशुमानें, व्यक्ति | Children, kids, person |
ବାନରସେନା (bānarasēnā) | ବାନରସେନା, ବାଳସୈନ୍ୟ, ସମ୍ପର୍କ | बानरसेना, बालसैन्य, संबंध | Children’s army, relation |
ବାହାରିଲେ (bāhārile) | ବାହାରିଲେ, ବାହାର୍ଲେ, ଗତି | बाहारिले, बाहार्ले, गति | Came out, emerged, movement |
ଧରି (dhari) | ଧରି, ଗ୍ରହଣ, ଗତି | धरी, ग्रहण, गति | Holding, taking, movement |
ତ୍ରିରଙ୍ଗା (triraṅgā) | ତ୍ରିରଙ୍ଗା, ତିନିରଙ୍ଗ, ଦ୍ରବ୍ୟ | त्रिरंगा, तिनिरंग, द्रव्य | Tricolor, three-colored |
ବାନା (bānā) | ବାନା, ପତାକା, ଦ୍ରବ୍ୟ | बाना, पताका, द्रव्य | Flag, banner, material |
ଖାଇଲେ (khāile) | ଖାଇଲେ, ଭୋଜନ, ଗତି | खाईले, भोजन, गति | Ate, consumed, movement |
ଗୋଇଠା (goiṭhā) | ଗୋଇଠା, ଅନାଜ, ଦ୍ରବ୍ୟ | गोइठा, अनाज, द्रव्य | Roasted grain, food |
ଦେଖିଲେ (dekhile) | ଦେଖିଲେ, ଦର୍ଶନ, ଅନୁଭବ | देखीले, दर्शन, अनुभव | Saw, viewed, experience |
ସହିବ (sahiba) | ସହିବ, ସହନ୍ଶୀଳ, ବ୍ୟକ୍ତି | सहिब, सहनशील, व्यक्ति | Companion, tolerant, person |
ସରକାର (sarakāra) | ସରକାର, ସରକାର, ସଂସ୍ଥା | सरकार, सरकार, संस्था | Government, authority |
କବିତା (kabītā) | କବିତା, ପଦ୍ୟ, କାମ | कविता, पद्य, काम | Poetry, verse, work |
ଶକତି (śakti) | ଶକତି, ବଳ, ଗୁଣ | शक्ति, बल, गुण | Power, strength, quality |
ତା’ (tā’) | ତା’, ତାହାର, ସମ୍ପର୍କ | ता’, उसके, संबंध | His/her, of that, relation |
ଠାରୁ (ṭhāru) | ଠାରୁ, ସମ୍ପର୍କରୁ, ସ୍ଥାନ | ठारु, संबंध से, स्थान | From, since, place |
ବଳି (baḷi) | ବଳି, ବଳିଦାନ, କାମ | बली, बलिदान, काम | Sacrifice, offering, work |
ଥରିଲା (tharilā) | ଥରିଲା, ସମାପ୍ତ, ଗତି | थरीला, समाप्त, गति | Ended, concluded, movement |
ଶେଷ (śeṣa) | ଶେଷ, ସମାପ୍ତ, ସ୍ଥିତି | शेष, समाप्त, स्थिति | End, conclusion, condition |
ବିଦେଶୀ (bideśī) | ବିଦେଶୀ, ପରଦେଶୀୟ, ବ୍ୟକ୍ତି | विदेशी, परदेशीय, व्यक्ति | Foreigner, alien, person |
ଆଉ (āu) | ଆଉ, ଅଧିକ, ସଂଖ୍ୟା | आउ, अधिक, संख्या | More, another, number |
ନ (na) | ନ, ନାହିଁ, ବିରୋଧ | न, नहीं, विरोध | Not, no, opposition |
ରହିଲେ (rahile) | ରହିଲେ, ଅଛି, ସ୍ଥିତି | रहिले, अछी, स्थिति | Remained, stayed, condition |
ଗୋଟିଏ (gōṭie) | ଗୋଟିଏ, ଏକ, ସଂଖ୍ୟା | गोटिए, एक, संख्या | One, a, number |
ରାତି (rāti) | ରାତି, ରାତ୍ର, ସମୟ | राती, रात्र, समय | Night, evening, time |
ଛାଡ଼ି (chhāḍi) | ଛାଡ଼ି, ତ୍ୟାଗ, ଗତି | छाड़ी, त्याग, गति | Leaving, abandoning, movement |
ପଳେଇଲେ (paḷe’ile) | ପଳେଇଲେ, ଭାଗିଲେ, ଗତି | पलेइले, भागीले, गति | Fled, escaped, movement |
ଭାରତ (bhārata) | ଭାରତ, ଭାରତବର୍ଷ, ସ୍ଥାନ | भारत, भारतवर्ष, स्थान | India, Bharat, place |
ଭୂଇଁ (bhūiṁ) | ଭୂଇଁ, ଭୂମି, ସ୍ଥାନ | भुइं, भूमि, स्थान | Land, earth, place |
ତେର (tera) | ତେର, ୧୩, ସଂଖ୍ୟା | तेर, 13, संख्या | Thirteen, number |
ନଈ (na’ī) | ନଈ, ୯, ସଂଖ୍ୟା | नई, 9, संख्या | Nine, number |
ସାତ (sāta) | ସାତ, ୭, ସଂଖ୍ୟା | सात, 7, संख्या | Seven, number |
ଦରିଆ (dariyā) | ଦରିଆ, ନଦୀ, ସ୍ଥାନ | दरिया, नदी, स्थान | River, stream, place |
ଡେଇଁ (ḍeiṁ) | ଡେଇଁ, ପଡ଼ୁ, ଗତି | डेइं, पड़ु, गति | Fell, dropped, movement |
ସାରାଂଶ
ଏହି କବିତା ଜାତୀୟ କବି ବୀରକିଶୋରଙ୍କ ଦେଶପ୍ରେମ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ଚିତ୍ରଣ କରେ। କବିତାରେ ବିଦେଶୀ ଶାସକଙ୍କ (ବିଶେଷତଃ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ) ଦ୍ୱାରା ଭାରତର ସମ୍ପଦ ଲୁଟ୍ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ଇଂରେଜମାନେ ବନ୍ଧୁକ ଓ ଗୁଳିର ଭୟ ଦେଖାଇ ଦେଶକୁ ଦଖଲ କରିଥିଲେ, ଚାବୁକ ଓ ବେତର ପାହାରରେ ଶାସନ ଚଳାଇଥିଲେ, ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କୁ କାରାବରଣ କରାଇଥିଲେ। ଏହି ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଦମନକୁ ଦେଖି ବୀରକିଶୋରଙ୍କ ମନ ଅସ୍ଥିର ହୋଇ ଉଠିଥିଲା। ସେ ଦେଶପ୍ରେମରେ ଉଦ୍ବୁଦ୍ଧ ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ଜନମାନସକୁ ଜାଗ୍ରତ କରି ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା।
ତାଙ୍କର ଗୀତ ଜାତିକୁ ଏକଜୁଟ କରିଥିଲା, ଏବଂ ଲୋକମାନେ ଗୁଳି ଓ ବେତରେ ଆଘାତ ସହି ମଧ୍ୟ ବାନର ସେନା ଓ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଧ୍ୱଜ ଧରି ବିଦେଶୀ ଶାସକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ। ବୀରକିଶୋରଙ୍କ କବିତାର ଶକ୍ତି ବନ୍ଧୁକ ଓ ଗୁଳିଠାରୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ମନରେ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଶେଷରେ, ଏହି ଜାତୀୟ ଜାଗରଣ ଓ ସଂଗ୍ରାମ ଫଳରେ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଥିଲେ। କବିତାଟି ବୀରକିଶୋରଙ୍କ କବିତାର ଶକ୍ତି ଓ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ତାହାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରେ।
सारांश
यह कविता राष्ट्रीय कवि वीरकिशोर के देशप्रेम और स्वतंत्रता संग्राम में उनके योगदान को चित्रित करती है। कविता में विदेशी शासकों (विशेष रूप से अंग्रेजों) द्वारा भारत की संपदा की लूट और अत्याचार का वर्णन किया गया है। अंग्रेजों ने बंदूक और गोली का भय दिखाकर देश पर कब्जा किया, चाबुक और बेंत की मार से शासन चलाया, और स्वतंत्रता सेनानियों को जेल में डाला। इस अन्याय और दमन को देखकर वीरकिशोर का मन व्यथित हो उठा। उन्होंने देशप्रेम से प्रेरित गीत लिखे, जो जनमानस को जागृत कर स्वतंत्रता संग्राम में महत्वपूर्ण भूमिका निभाए।
उनके गीतों ने राष्ट्र को एकजुट किया, और लोग गोली और बेंत की मार सहते हुए भी वानर सेना और तिरंगे झंडे के साथ विदेशी शासकों के खिलाफ लड़े। वीरकिशोर की कविताओं की शक्ति बंदूक और गोली से भी अधिक प्रभावशाली साबित हुई, जिसने अंग्रेजों के मन में भय पैदा किया। अंततः, इस राष्ट्रीय जागरण और संघर्ष के फलस्वरूप अंग्रेजों को भारत छोड़कर भागना पड़ा। कविता वीरकिशोर की कविताओं की ताकत और भारतीय स्वतंत्रता संग्राम में उनकी महत्त्वपूर्ण भूमिका को उजागर करती है।
Summary
This poem celebrates the national poet Veerkishore and his significant contribution to India’s freedom struggle through his patriotic verses. It describes the greed of foreign rulers (particularly the British), who, enticed by India’s wealth and glory, occupied the country using the threat of guns and bullets. They plundered India’s resources, ruled with whips and canes, and imprisoned countless freedom fighters. Witnessing this oppression, Veerkishore’s heart was deeply stirred, prompting him to compose powerful patriotic songs that awakened the nation’s spirit.
His songs united the people, inspiring them to face bullets and beatings fearlessly, forming groups like the “Monkey Army” and marching with the tricolor flag against the British. Veerkishore’s poetry proved mightier than the oppressors’ weapons, instilling fear in the hearts of the British. Ultimately, this national awakening and relentless struggle forced the British to flee India, crossing “thirteen rivers and seven seas.” The poem vividly highlights the power of Veerkishore’s poetry and its pivotal role in galvanizing India’s fight for independence
ଅଭ୍ୟାସ
୧. ଆସ ଉତ୍ତର କହିବା।
(କ) ବିଦେଶୀମାନେ ଆମ ଦେଶରୁ କ’ଣ ବୋହିନେଲେ?
ଉତ୍ତର – ବିଦେଶୀମାନେ ଆମ ଦେଶରୁ ଧନ ବୋହିନେଲେ।
(ଖ) ବିଦେଶୀମାନଙ୍କୁ ବାଧା ଦେଲେ ସେମାନେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ?
ଉତ୍ତର – ବିଦେଶୀମାନଙ୍କୁ ବାଧା ଦେଲେ ବିଦେଶୀମାନେ ଗୁଳି ଓ ବନ୍ଧୁକ ଦେଖାଇ ଓ ଚାବୁକ ପ୍ରହାରରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ।
(ଗ) ସ୍ଵାଧୀନତା ସୈନିକମାନେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ?
ଉତ୍ତର – ସ୍ଵାଧୀନତା ସୈନିକମାନେ ହସିହସି କାରାବାରଣ କରୁଥିଲେ।
(ଘ) ବୀରକିଶୋର କାହିଁକି କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ?
ଉତ୍ତର – ବୀରକିଶୋର ଗୋରା ଶାସକଙ୍କର ଦମନ ଲୀଳା ଓ କଷଣର ଛବି ଦେଖି କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ।
(ଙ) କେଉଁମାନେ ବାନରସେନା ସାଜିଥିଲେ?
ଉତ୍ତର – ପିଲାମାନେ ବାନରସେନା ସାଜିଥିଲେ।
୨. କବିତାର ଯେଉଁ ପଦରେ ଏହାର ଉତ୍ତର ଅଛି ତାକୁ ଖୋଜିବା ଏବଂ ଆବୃତ୍ତି କରିବା।
୧. କେଉଁ କଥାଟି ବୀରକିଶୋରଙ୍କ ମନକୁ ଅଥିର କଲା?
ଉତ୍ତର – ପଦ: “ଗୋରା ଶାସକଙ୍କ ଦମନ ଲୀଳା / ମନକୁ ତାଙ୍କର ଅଥିର କଲା।”
୨. ବାନରସେନାମାନେ କିଭଳି ବାହାରିଲେ?
ଉତ୍ତର – ପଦ: “ସାଜିଲେ ପିଲାଏ ବାନରସେନା / ବାହାରିଲେ ଧରି ତ୍ରିରଙ୍ଗା ବାନା।”
୩. ଗୋରା ସରକାର ଶେଷରେ କଅଣ କଲେ?
ଉତ୍ତର – ପଦ: “ଥରିଲା ଶେଷରେ ବିଦେଶୀ ଛାତି
ଆଉ ନ ରହିଲେ ଗୋଟିଏ ରାତି।
ଛାଡ଼ି ପଳେଇଲେ ଭାରତ ଭୂଇଁ
ତେର ନଈ ସାତ ଦରିଆ ଡେଇଁ। “
୩. ତଳ ପଦଟିକୁ ସଜାଡ଼ି ଲେଖ।
ଥରିଲା ଛାତି ବିଦେଶୀ ଶେଷରେ
ରାତି ରହିଲେ ଗୋଟିଏ ନ ଆଉ।
ଉତ୍ତର – “ଥରିଲା ଶେଷରେ ବିଦେଶୀ ଛାତି / ଆଉ ନ ରହିଲେ ଗୋଟିଏ ରାତି।”
୪. ଏହି ପଦଟିରୁ ତୁମେ ଯାହା ବୁଝୁଛ ନିଜ ଭାଷାରେ ଲେଖ।
ଗୋରା ସରକାର ବନ୍ଧୁକ ଗୁଳି
କବିତା ଶକତି ତା’ ଠାରୁ ବଳି।
ଉତ୍ତର – ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗୋରା ସରକାର ବନ୍ଧୁକ ଓ ଗୁଳି ଦ୍ୱାରା ଶାସନ କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ କବିତାର ଶକ୍ତି ସେଥିରୁ ବଳବତ୍ତର ହୋଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିଥିଲା।
୫. କବିତାର ଯେଉଁ ପଦ ସହ ଏହି ଚିତ୍ରଟିର ସମ୍ପର୍କ ଅଛି, ସେହି ପଦଟି ଚିତ୍ର ତଳେ ଲେଖ।
ଉତ୍ତର – “ସାଜିଲେ ପିଲାଏ ବାନରସେନା
ବାହାରିଲେ ଧରି ତ୍ରିରଙ୍ଗା ବାନା।”
୬. ନିଜ ଅଞ୍ଚଳର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କର ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଲେଖ।
ଉତ୍ତର – ଗୋପାବନ୍ଧୁ ଦାଶ
ମାଧବ ରାଉତ
ରମାଦେବୀ
ଭୋଳାନାଥ ତ୍ରିପାଠୀ
ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ
୭. ଗୋରା ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରିବାପାଇଁ ଆଉ ଯେଉଁମାନେ କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ।
ଉତ୍ତର – ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର
ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ
ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ
୮. ଆସରେ ଆସରେ ଭଉଣୀ ଭାଇ
ଶୋଷଣ କଷଣ ସହିବା ନାହିଁ।
ଗୋଳା ବାରୁଦକୁ ନ କରି ଭୟ
ଗାଇଯିବା ଦେଶ ମାଆର ଜୟ।
ଆସ ଏହି ଗୀତଟିକୁ ଗାଇଗାଇ କଦମ୍ ତାଲ ପକାଇବା ଏବଂ ଅଭିଯାନରେ ବାହାରିବାର ଅଭିନୟ କରିବା।
ଉତ୍ତର – ଛାତ୍ରମାନେ ଏହି ଗୀତ ଗାଇଗାଇ କଦମ୍ ତାଲ ପକାଇ ଓ ଅଭିଯାନରେ ବାହାରିବାର ଅଭିନୟ କରିବେ।
୯. ଯେପରି ‘ଶକତ’ର ଗଦ୍ୟ ରୂପ ହେଉଛି ‘ଶକ୍ତ’, ସେହିପରି ତଳ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଗଦ୍ୟ ରୂପ କ’ଣ ହେବ ଲେଖ।
ରକତ – ରକ୍ତ
ଭକତ – ଭକ୍ତ
ତପତ – ତପ୍ତ
୧୦. ଯେପରି ଅର୍ଥଦୃଷ୍ଟିରୁ ‘ଆସ୍ତେ’ କୁ ଧୀରେ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି, ସେହିପରି ଅନ୍ୟ ଶବ୍ଦ ସହ ସେମାନଙ୍କର ଏକା ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ସଂଯୋଗ କର।
ବିଭବ ସମ୍ପତ୍ତି
ମାଟି ଭୂଇଁ
ରାଜତ୍ବ ଶାସନ
ଆସ୍ତେ ଧୀରେ
୧୧. ବୀରକିଶୋରଙ୍କୁ କାହିଁକି ‘ଜାତୀୟ କବି’ କୁହାଯାଇଛି ଆସ ଆଲୋଚନା କରିବା। ଆଲୋଚନାରେ ଯାହା ସ୍ଥିର ହେଲା ତାକୁ ଲେଖିବା।
ଉତ୍ତର – ବୀରକିଶୋରଙ୍କୁ ‘ଜାତୀୟ କବି’ କୁହାଯାଇଛି କାରଣ ସେ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ କବିତା ଲେଖିଥିଲେ। ତାଙ୍କର କବିତାରେ ଗୋରା ଶାସକଙ୍କର ଦମନ ଓ ଶୋଷଣ ବିରୋଧରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବାର ଶକ୍ତି ଥିଲା। ତାଙ୍କର ଗୀତ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଦେଶଭକ୍ତି ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲା ଓ ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଲଢ଼ିବାପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇଥିଲେ।